Şimdi Cinsel Eğitimin Sırası mı?
Evet, tam da sırası: Deprem, çocukların ve ergenlerin büyümesini durdurmadı ve ihtiyaçlarını arttırdı…
6 Şubat 2023’te gerçekleşen yıkıcı depremler sebebiyle 11 ilde milyonlarca insan can ve mal kaybı yaşadı. Yaşanan bu felaketin ardından bölgede insani yardım, güvenlik, barınma, eğitim ihtiyaçları hat safhada arttı. Çadırlar ve konteynerlerde birçok aile bir arada yaşamaya başladıkça özel alan ve sınırları korumak güç hale geldi. Çocuk ve ergenlerin büyük çoğunluğu okullarına devam edemedi, bazı bölgelerde geçici olarak eğitim sağlanan çadırlar kurulsa da okula devam edenlerin sayısı oldukça az oldu. Bütün bunlar çocukların ve ergenlerin, yetişkinlerin yanında olduğu süreyi arttırarak beraberinde birtakım farklı dinamikleri getirdi.
TAPV olarak sürecin başından bu yana bölgede yaşayan ya da görevli TAPV ile yolu kesişmiş paydaşlarımızdan aldığımız bilgiler sonucunda; çocukların ve ergenlerin özel alan ve sınırlarının korunmasının güçleştiği, ortak kullanım alanlarına düşen kişi sayısının artmasıyla cinsel istismar ve çocuk yaşta zorla evlilik risklerinin arttığı, depremin verdiği acı ve zararla mücadele etmeye çalışırken bir yandan büyümenin getirmiş olduğu kafa karışıkları ve kaygıyla baş etmeye çalışan çocuk/ergenlerin varlığı da konuşulur hale geldi. Bu bağlamda bölgede bulunan eğitmenlerimizden gelen geribildirimlerden bazılarını şöyle aktarabiliriz:
…..özel alan, kişisel eşya algısı da pek kalmamış. Aynı düdük bir sürü çocuğun ağzından geçebiliyor. Çok farklı kültürden çocuklar var. Kimi kültürde, çocuğun pantolonu düşüyor ama umurunda olmadan devam edebiliyor oyuna…….
…. Ortak bir kadın ve erkek WC’si vardı, ortak duş vardı bir de çamaşır yıkamak için bir bölge. 150-200 kişiye bir duş/wc düşüyordu…..
……… Çocuklara çok fazla sarılıyorlar, ilk başta bana sarıldıklarında ben sarılarak karşılık vermedim ki bunu teşvik etmeyeyim. Daha çok konuşmalarını teşvik ettim. Mahremiyet eğitimi kesinlikle şart…
….Sahada görevli ve gönüllü kişilerin, çocuklarla çalışanların uyması gereken davranış kuralları farkındalığı yeterli değil, bu da çocukların güvenli-güvensiz yetişkin ve davranışlar konusunda ayırt ediciliğini zorlaştırıyor……
Afet ve felaket durumlarında cinsel istismarın arttığı yönündeki araştırmalar/raporlar* ve cinsel bilgiye erişimin bir insan/çocuk hakkı olduğu göz önüne alındığında bölgedeki çocukların ve ergenlerin cinsel gelişimlerinin desteklenmesi ve doğru bilgiye erişmeleri önem kazanıyor. Bu bağlamda TAPV’nin ‘Ortaokul Kademesinde Çalışan Okul Psikolojik Danışmanlar İçin Cinsel Sağlık Eğitimi Programı Uygulayıcı Eğitimi’ne katılmış olan psikolojik danışmanlardan Kürşad Polat, deprem bölgesinde öğrendiği modülleri öğrencilere aktarma fırsatı yaratmış ve uygulamasının ardından yaşantılarını TAPV’yle paylaşmıştır:
“Deprem bölgesine gönüllü olarak gittiğim 1-2 haftalık süreçte ailelere ve çocuklara TAPV’nin Ortaokul Kademesinde Çalışan Okul Psikolojik Danışmanlar İçin Cinsel Sağlık Eğitimi Programı Uygulayıcı Eğitimi’nden edindiğim modülleri ihtiyaçlara yönelik bazı uyarlamalar yaparak uyguladım. Bunları deprem bölgesinin ihtiyaçlarını düşündüğümde orada uygulayabileceğime dair şüphelerim vardı, bunun çadır bölgesinde de yapılabileceğine dair görüşü benimsedikten sonra bu eğitime başladık.
Mahremiyet eğitimi verelim diye düşünürken “Aa ben cinsel eğitim almıştım, onu uygulayayım dedim” benim pdfler vardı oradan biraz alayım dedim, eşim yardımcı oldu materyallerin resmini çekti yolladı. Özellikle mahremiyet ihlalleri düşünüldüğünde çadırlarda cinsel sağlık eğitimi vermenin önemini biliyorsunuz.
Anne baba cinselliği çadırlarda yaşanmaya başlayacağı için bu eğitim özellikle aileler için de iyi olabilir diye düşündük ve mahremiyet kısmını da vurgulayarak yaklaşık 20-22 veliye ve 32-33 öğrenciye eğitimi verdim. Bu velileri ve öğrencileri bu noktada biraz rahatlattı. Farklı noktalardan bastırılmış konulara değinildiği zaman ölüm korkusunu da biraz öteledik, o kısmı biraz kenara koydular. Benim için de güzel ve zevkli geçti “
Tüm bunlar doğrultusunda bölgede görev alan ruh sağlığı çalışanlarının ve öğretmenlerin çocuklar ve ergenlerle çalışırken onların cinsel gelişimlerini de dikkate alarak bütünsel bir biçimde yaklaşmaları, çocukların/ergenlerin ihtiyaç duydukları bilgiyi sağlamaları, istismardan korunmaları için hayır deme, sınır oluşturma konusunda konuşmaları, onlara bedenlerini ve ergenlik dönemi değişimlerini anlatarak kaygı düzeylerini düşürmeye destek sağlamaları çocukların/ergenlerin beden ve ruh sağlıkları açısından önem kazanmış bir konu haline gelmiştir. TAPV olarak bölgede görevli olan uzmanlara özel alan, mahremiyet, bedeni tanımak konularında gerekli desteği ve danışmanlığı sağlamak adına çalışmalarımıza devam ediyoruz. Bilgi için iletişime geçebilirsiniz: [email protected]
